Aktualności
RZEKOMY POMÓR DROBIU (CHOROBA NEWCASTLE – NEWCASTLE – ND)
- Szczegóły
- Kategoria: Wiadomości
- Utworzono: wtorek, 18 luty 2025 11:22
- Przemysław Wesołowski
Rzekomy pomór drobiu wywoływany jest przez paramyksowirusy należące do serotypu 1 paramyksowirusów ptasich (PMV-1). Występujące w przyrodzie szczepy wirusa ND charakteryzują się bardzo różną patogennością od bardzo niewielkiej (szczepy lentogeniczne) poprzez umiarkowaną (szczepy mezogeniczne) do bardzo silnej (szczepy welogeniczne). W obecnie stosowanych żywych szczepionkach zawarte są wyłącznie szczepy lentogeniczne.
Źródła i drogi zakażenia:
Rzekomy pomór drobiu jest chorobą bardzo zaraźliwą. Zakażenie następuje poprzez kontakt z chorymi ptakami, za pośrednictwem wydzieliny zapalnej z układu oddechowego. Choroba łatwo przenosi się poprzez sprzęt, samochody, personel, dzikie ptaki.
Wrażliwy gatunek:
Kury, indyki, inny drób grzebiący. Ważną rolę w epidemiologii choroby odgrywa drób ozdobny i drób wodny.
Okres inkubacji:
Okres inkubacji choroby jest zróżnicowany, ale najczęściej wynosi od 3 do 6 dni.
Objawy kliniczne:
Rzekomy pomór drobiu może przebiegać z bardzo dużą śmiertelnością, silną depresją i upadkami w przeciągu 3-4 dni od wystąpienia objawów klinicznych. Chore ptaki nie zawsze jednak muszą wykazywać objawy ze strony układu oddechowego lub nerwowego. Szczepy mezogeniczne wirusa wywołują najczęściej zaburzenia w obrębie układu oddechowego. Typowe objawy kliniczne rzekomego pomoru drobiu stwierdzane po infekcji szczepami welogenicznymi to: utrudnione oddychanie, rzężenia i charczenia, którym towarzyszą objawy nerwowe, takie jak porażenia, czy skręty szyi (tor collis). Produkcja nieśna spada od 30 do 50% lub więcej i powraca do norm po około 2 tygodniach. Jaja mogą mieć cienką skorupę, typowe jest również składanie jaj bez skorup (tzw. "lanie jaj" - jaj w błonach). W dobrze zaszczepionych stadach ptaków objawy kliniczne zakażenia mogą być trudne do stwierdzenia.
Zmiany sekcyjne:
Typowe zmiany anatomopatologiczne to: zapalenie błony śluzowej tchawicy, zapalenie płuc, niekiedy naloty na workach powietrznych. Patognomoniczne dla choroby są typowe wybroczyny w żołądku gruczołowym i ogniskowe owrzodzenia (butony) w jelitach cienkich.
Diagnoza:
W przypadku podejrzenia o wystąpienie choroby konieczne jest przeprowadzenie badań diagnostycznych mających na celu izolację i charakterystykę patogenności wyosobnionego izolatu. Pomocne jest również badanie serologiczne, w którym przy wyniku dodatnim stwierdzane są bardzo wysokie miana specyficznych przeciwciał. Wirus izoluje się z wymazów pobranych z tchawicy lub z kloaki. Do izolacji wirusa może służyć też rozcier z mózgu padłych ptaków. W diagnozie różnicowej należy uwzględnić zakaźne zapalenie oskrzeli oraz zakaźne zapalenie krtani i tchawic, które mogą przebiegać z podobnymi objawami klinicznymi, ale zmiany sekcyjne i wyniki badań serologicznych oraz izolacja zarazka mają decydujące znaczenie dla prawidłowej diagnozy.
Leczenie i zapobieganie:
Brak jest skutecznego leczenia przy tej chorobie. W Polsce rzekomy pomór drobiu jest objęty programem profilaktycznym. Prowadzi się szczepienia za pomocą żywych szczepionek zawierających lentogeniczne szczepy wirusa (stada brojlerów) oraz szczepionek żywych i inaktywowanych (stada towarowe i reprodukcyjne).
Warunkiem zapobieżenia stratom wywołanym przez rzekomy pomór drobiu jest regularne prowadzenie szczepień ochronnych.
W przypadku stwierdzenia podejrzenia zakażenia w/w chorobą, fakt ten należy niezwłocznie zgłosić do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Kolnie, celem podjęcia przez Inspekcję Weterynaryjną odpowiednich działań.
Na obszarze zagrożonym nakazuje się:
1) utrzymywanie drobiu lub innych ptaków w odosobnieniu, w kurnikach lub innych zamkniętych obiektach budowlanych lub innym miejscu w gospodarstwie w sposób uniemożliwiający kontakt z drobiem lub innymi ptakami;
2) niezwłoczne usuwanie zwłok drobiu lub innych ptaków, poprzez ich przetworzenie lub unieszkodliwienie zgodnie z przepisami 1069/2009
3) niezwłoczne czyszczenie i odkażanie środków transportu i sprzętu wykorzystywanych do transportu drobiu lub innych ptaków, ich mięsa, paszy, ściółki lub nawozów naturalnych oraz innych przedmiotów lub substancji, które mogły zostać skażone wirusem rzekomego pomoru drobiu;
4) stosowanie środków bezpieczeństwa biologicznego przez osoby wchodzące lub wychodzące z pomieszczeń, w których utrzymywany jest drób i inne ptaki, w celu wykluczenia rozprzestrzeniania się rzekomego pomoru drobiu
5)wyłożenie mat dezynfekcyjnych przed wejściami i wyjściami z obiektów, w których utrzymywane są ptaki, a także wjazdami i wyjazdami do i z gospodarstw utrzymujących drób;
6) przechowywanie paszy i ściółki dla ptaków w sposób zabezpieczający przed kontaktem z gryzoniami oraz dzikimi ptakami oraz ich odchodami.
Na obszarze zagrożonym zakazuje się:
1) wyprowadzania z gospodarstwa i wprowadzania do niego drobiu lub innych ptaków bez zgody właściwego powiatowego lekarza weterynarii;
2) wywożenia lub rozrzucania ściółki lub nawozów naturalnych bez zgody właściwego powiatowego lekarza weterynarii;
3) organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów, gdzie są gromadzone drób lub inne ptaki;
4) przemieszczania i transportu drobiu lub innych ptaków, w tym piskląt jednodniowych, drobiu odchowanego do rozpoczęcia nieśności, jaj wylęgowych oraz konsumpcyjnych bez zgody właściwego powiatowego lekarza weterynarii;
5) transportu mięsa drobiowego z zakładów zlokalizowanych na obszarze zagrożonym bez zgody właściwego powiatowego lekarza weterynarii;
6) utrzymywanie drobiu na wolnym powietrzu, chyba że:
a) drób jest chroniony przed kontaktem z dzikim ptactwem za pomocą sieci, dachów, poziomych tkanin lub innych odpowiednich środków zapobiegających temu kontaktowi, lub
b) drób jest karmiony i pojony w zamkniętym pomieszczeniu lub w miejscu osłoniętym, które w dostateczny sposób uniemożliwia dostęp dzikiego ptactwa i tym samym zapobiega kontaktowi dzikiego ptactwa z pokarmem lub wodą przeznaczonymi dla drobiu;
7) wypuszczania drobiu lub innych ptaków w celu odtworzenia zasobów ptactwa łownego;
8) targowiskowej sprzedaży mięsa drobiowego, mięsa ptaków łownych oraz jaj konsumpcyjnych i wylęgowych.
Dla osób będących właścicielami drobiu lub innych ptaków (w tym hodowanych na potrzeby własne oraz hobbystycznie) wprowadza się obowiązek zgłoszenia do sołtysa danej miejscowości informacji o utrzymywanym przez nich drobiu i innych ptakach.
Dane, które należy przekazać to imię i nazwisko właściciela, adres, rodzaj i ilość utrzymywanego drobiu lub innych ptaków.